Trong một cuộc nói chuyện với một bạn mình đang hỗ trợ coaching, tụi mình có nói đến chuyện học một cách có hệ thống và đầy đủ trong ngành marketing nói chung và digital marketing nói riêng khó cỡ nào, dẫu trong thời đại tràn ngập thông tin và nội dung, từ video cho đến podcast.
Ngẫm lại, kha khá lượng kiến thức mình học được và hệ thống lại, đều đến từ rất nhiều nguồn khác nhau, từ kinh nghiệm, tài liệu, các khoá học của những bậc thầy hoặc anh chị đi trước, podcast. Đặc biệt nhất, có lẽ phải kể đến là sách.
Nếu được bỏ ra một số tiền để có thể trò chuyện và học hỏi kinh nghiệm từ một người có nhiều năm kinh nghiệm trong ngành, bạn đâu có dại gì mà bỏ qua, phải không? Với mình, sách cũng cho mình một cơ hội quý giá như vậy.
Thay vì phải lượm nhặt kiến thức một cách nhỏ lẻ với nhiều lỗ hổng, một quyển sách chất lượng cho mình đủ chiều sâu và chiều rộng để trở thành một người hành nghề hiệu quả hơn, vững chắc hơn. Và nếu được biết đến những quyển sách này sớm hơn, có lẽ mình sẽ đỡ phải hoang mang và loay hoay trên con đường làm nghề. Cùng mình điểm qua 10 cuốn sách digital marketing hay nhất mà mình đã đọc và cách mình ứng dụng trong công việc.
Lưu ý: Giá có thể thay đổi tuỳ theo mức định giá của các bên bán, và mình không thu lời gì trên mỗi sản phẩm được mua nên bạn có thể yên tâm về độ vô tư của nội dung nhen.
Top 10 quyển sách digital marketing hay nhất
#1 All marketers are liars storytellers - Seth Godin
Tóm tắt nội dung chính: Đây là một trong những quyển sách đầu tiên của Seth Godin mình đọc được trong lúc còn ngồi trên ghế nhà trường Đại học. Với tác giả Seth Godin, mình luôn có cảm tưởng rằng tiếp thị không còn là một môn học chia thành nhiều học phần khác nhau, mà đã trở thành một hệ tư tưởng, một mindset hay thậm chí là triết lý. All marketers are liars - storytellers đặt nền tảng cho giá trị của một nhà tiếp thị - không phải là ngân sách quảng cáo hay các công cụ công nghệ tối tân - mà là khả năng phát hiện, xây dựng và truyền bá một câu chuyện hay và vừa vặn với tâm trí khách hàng.
Điểm nổi bật: Công thức kể chuyện hiệu quả bao gồm các bước:
Đặt câu chuyện vào thế giới quan của khán giả: Người ta chỉ chú ý đến những tư tưởng hoặc câu chuyện phù hợp với thế giới quan của họ và thường bỏ qua những thứ không phải vậy
Sự mới mẻ sẽ đạt được sự chú ý dễ dàng hơn: Đây cũng là một trong những “triết lý” đặc biệt của ngành marketing (theo mình). Sự khác biệt sẽ dễ dàng tạo ra sự chú ý và để lại ấn tượng trong tâm trí khách hàng.
Ấn tượng ban đầu quyết định họ có tiếp tục nghe chuyện hay không
Một nhà tiếp thị sẽ kể câu chuyện mà người tiêu dùng sẵn sàng để tin
Một câu chuyện hay phải là một câu chuyện thật
Mình ứng dụng vào đâu: Như đã chia sẻ phía trên, những nội dung tác giả Seth Godin chia sẻ luôn mang lại một cảm giác như nguyên lý hoặc triết lý, và với mình, những điều này có thể ứng dụng ở khắp mọi nơi (Đúng rồi, mình bị biased với triết lý ứng dụng tiếp thị vào khắp mọi nơi trong cuộc sống đó 😆). Một ví dụ đơn giản, là xây dựng tiêu đề cho một nội dung cần phải thoả mãn được các tiêu chí như tạo ấn tượng, vẽ ra một câu chuyện - không phải lúc nào cũng có thể làm tốt điều này, nhưng chí ít, mình có một lý tưởng để hướng tới.
Giá: 343,810đ
Link đặt mua (Shopee VN): https://shopee.vn/S%C3%A1ch-ngo%E1%BA%A1i-v%C4%83n-All-Marketers-Are-Liars-i.142856269.26712780297
#2 Obviously Awesome - April Dunford
Tóm tắt nội dung chính: Một trong những vấn đề mà các doanh nghiệp non trẻ dễ dàng gặp phải chính là bỏ qua bước định vị và phát triển thông điệp thương hiệu. Vấn đề chúng ta đang giải quyết là gì? Tại sao khách hàng phải chọn chúng ta để giải quyết vấn đề này, thay vì những lựa chọn khác? Khách hàng nào là phù hợp nhất với giá trị chúng ta mang lại? Quyển sách tập trung vào ngành B2B marketing, tiếp thị cho doanh nghiệp, với những bước cụ thể để xây dựng một định vị giá trị mang lại lợi nhuận cho doanh nghiệp.
Điểm nổi bật: Khác với ngành B2C marketing, tiếp thị cho người tiêu dùng, sản phẩm và dịch vụ cho doanh nghiệp có sự phân hoá rõ hơn cùng với mức định giá, cấp độ dịch vụ đi kèm, v.v Do đó, việc cố gắng bán hàng cho tất cả mọi người có thể khiến doanh nghiệp khó nổi bật và tạo lực đẩy cho tăng trưởng.
Mình ứng dụng vào đâu: Sự tập trung vào tìm “điểm gặp gỡ” giữa giá trị sản phẩm và khách hàng mục tiêu giúp mình tránh được những vấn đề như khách hàng không hài lòng với sản phẩm do không có sự phù hợp, hoặc mất quá nhiều chi phí để làm hài lòng những khách hàng có nhu cầu khác quá nhiều với sự cung cấp của doanh nghiệp.
Giá: $15.95
Link mua sách (Amazon): https://www.amazon.com/Obviously-Awesome-Product-Positioning-Customers/dp/1999023005
#3 Influence: The Psychology of Persuasion - Dr Robert Cialdini
Tóm tắt nội dung chính: Quyển sách được viết dựa trên nghiên cứu của Tiến sĩ Robert Cialdini về lĩnh vực tâm lý học trong thuyết phục, giải thích những yếu tố khiến một người đồng ý với một góc nhìn, điều kiện hay lời mời hợp tác nào đó. Tác giả đề cập những câu chuyện ví dụ trong kinh doanh lẫn đời sống cá nhân nhằm giúp việc tiếp cận đề tài này một cách sống động và bớt khô khan hơn.
Điểm nổi bật: Nếu tiếp thị là sự kết hợp giữa nghệ thuật và khoa học nhằm thúc đẩy một khách hàng mục tiêu thực hiện một hành động cụ thể, thì hiểu biết tâm lý học về nghệ thuật thuyết phục là không thể thiếu cho một người marketer.
Mình ứng dụng vào đâu: Trong mọi kế hoạch liên quan đến quảng bá sản phẩm, như chọn lựa kênh, chiến lược nội dung hoặc xây dựng landing page, mình luôn cân nhắc 6 nguyên lý ảnh hưởng đến mức độ thuyết phục, trong đó có bao gồm:
1/ Reciprocity (Sự hồi đáp): Đảm bảo rằng mình đã có những hoạt động cho đi giá trị trước khi đòi hỏi một hành động cụ thể từ nhóm khán giả mục tiêu.
2/ Scarcity (Sự khan hiếm): Cảm giác khan hiếm hoặc giới hạn có thể trở thành một động lực lớn để giúp khán giả đi đến hành động mục tiêu.
3/ Authority (Thẩm quyền): Những sản phẩm hoặc nội dung gắn liền với chuyên gia trong lĩnh vực hoặc có thâm niên có thể tăng tính thuyết phục với khách hàng.
4/ Consistency (Nhất quán): Người ta có xu hướng hành động đúng với lời đã nói ra và với những hành động trước đó, do đó, để thuyết phục một người thực hiện một hành động cụ thể, có thể thiết kế để họ bắt đầu với những hành động nhỏ hơn.
5/ Liking (Ưa thích): Người ta có xu hướng muốn lắng nghe và do đó dễ bị thuyết phục hơn bởi một người họ có cảm giác ưa thích hoặc cảm xúc tích cực. Yếu tố Liking này tuy có thể khó áp dụng với các chiến dịch hoặc các tài liệu marketing, nhưng có thể thấy rõ trong mô hình Influencer marketing.
6/ Social proof (Bằng chứng xã hội): Một sản phẩm sẽ có tính thuyết phục cao hơn nếu như có rất nhiều người đã sử dụng và công nhận nó, đây là nguyên lý rất quan trọng trong giới thiệu và quảng bá sản phẩm.
Link mua sách: https://shopee.vn/Influence-New-And-ExpAnded-The-Psychology-Of-Persuasion-i.142856269.24479451790
Giá: 381,668đ
#4 Lean Analytics: Use Data to Build a Better Startup Faster
Tóm tắt nội dung chính: Nằm trong bộ sách Lean Startup, Lean Analytics đề cập đến một tư duy về dữ liệu đơn giản, hiệu quả và không gây hoang mang, trong biển dữ liệu thu thập được với thời đại công nghệ hiện nay. Những thao tác cơ bản nhất khi làm việc với dữ liệu, từ lựa chọn KPI, đặt mục tiêu và theo dõi được giải thích một cách rõ ràng và có sự suy nghĩ thấu đáo, nhằm biến dữ liệu thành một vũ khí đắc lực của người làm kinh doanh thay vì thành nỗi kinh hoàng. Dù nằm trong bộ sách dành cho nhà khởi nghiệp, quyển sách này đã có ảnh hưởng lớn đến cách tiếp cận và sử dụng dữ liệu của mình.
Điểm nổi bật: Khi chọn một chỉ số để làm KPI mục tiêu, cần cân nhắc đến yếu tố thời điểm và liệu đó có phải là lagging metric (chỉ số đi sau) hay không. Nếu lấy lợi nhuận là mục tiêu cho mỗi quý, người làm tiếp thị sẽ rất khó để kiểm soát và theo dõi chỉ số này, bởi chỉ số này chỉ có thể biết được cuối quý, khi mọi con số trong số sách đã được tổng kết và không thể thay đổi nữa.
Mình ứng dụng vào đâu:
Lựa chọn chỉ số cẩn thận, đảm bảo sự liên quan giữa KPI và kết quả cuối cùng mình mong muốn
Nghiêm túc và cam kết với mục tiêu đã được đặt ra: Việc thay đổi mục tiêu không được khuyến khích, kể cả khi bạn thất bại. Có mục tiêu rõ ràng, ít bị thay đổi sẽ giúp chúng ta học được một cách dễ hơn cách đạt được mục tiêu qua nhiều lần thất bại khác nhau.
#4 Hacking Growth - Sean Ellis
Tóm tắt nội dung chính: Một sự thật ít nhà kinh doanh và thậm chí là nhà tiếp thị nghĩ đến, đó là xác nhận độ phù hợp giữa sản phẩm và thị trường. Đặc biệt là với mảng Growth Hacking hoặc Growth Marketing, mọi người dễ dàng bị thu hút bởi những chiến thuật sáng tạo hơn là những yếu tố nền tảng để tạo nên sự tăng trưởng lớn cho một sản phẩm. Hacking Growth là một quyển sách mang lại một góc nhìn có tính toàn diện, hệ thống và nền tảng hơn và vén bức màn bí mật đằng sau một sự tăng trưởng doanh thu cho một doanh nghiệp.
Điểm nổi bật: Mô hình xác nhận tính thương mại của sản phẩm (Product-Market Fit) qua một câu hỏi đơn giản: “Nếu không còn được sử dụng sản phẩm nữa, bạn sẽ thấy sao?”. Nếu hơn 40% trả lời rằng “Rất đáng tiếc”, thì đây mới là tín hiệu tốt rằng doanh nghiệp đã có nền tảng sản phẩm và nhắm mục tiêu thị trường đúng, và sẵn sàng bước vào giai đoạn tăng trưởng nhanh.
Mình ứng dụng vào đâu: Trong quá trình phát triển và thiết kế Khóa học Digital Marketing Cơ Bản, đây là điều quan trọng nhất mình muốn thu thập dữ liệu để xác nhận tính chất lượng và thương mại của sản phẩm. Thực sự đáng mừng khi hơn 80% học viên đã trả lời rằng sẽ "Rất đáng tiếc" nếu họ đã bỏ lỡ khóa học này!
Giá: 388,775đ
Link đặt mua (Shopee VN): https://shopee.vn/Hacking-Growth-How-Today's-Fastest-Growing-Companies-Drive-Breakout-Success-i.142856269.22086590874
#5 $100M Leads: How to Get Strangers to Want to Buy Your Stuff
Tóm tắt nội dung chính: Nếu bạn là một chủ doanh nghiệp hoặc freelancer luôn luôn trăn trở với câu hỏi “Làm sao để có nhiều khách hàng hơn?”, đây là quyển sách cực kỳ, cực kỳ nên đọc. Như cái tên của nó, quyển sách này tập trung vào nhiệm vụ quan trọng nhất của tiếp thị: Biến một người xa lạ trở thành một người khách hàng, với các giai đoạn khác nhau tuỳ vào độ phát triển của doanh nghiệp.
Điểm nổi bật:
Mình khá thích cái tên của quyển sách, “$100M leads”, chỉ đến việc nếu bạn muốn tăng trưởng doanh thu của doanh nghiệp, thứ bạn luôn luôn cần sẽ là “leads” hoặc đối tượng khán giả có sự hiểu biết về nhãn hiệu của doanh nghiệp.
Ngoài ra, tác giả cũng giới thiệu 4 kênh chính giúp đạt được số leads mục tiêu:
1/ Warm outreach (Tìm kiếm khách hàng qua người quen),
2/ Content creation (Sáng tạo nội dung),
3/ Cold outreach (Gửi tin nhắn hoặc email cho khách hàng hoàn toàn chưa biết về doanh nghiệp),
4/ Quảng cáo
Tuy không mới đối với một người marketer đã có kinh nghiệm, nhưng vẫn mang tính giá trị ở sự cô đọng và chia sẻ trải nghiệm của tác giả.
Mình ứng dụng vào đâu: Thay vì tập trung vào việc có bao nhiêu khách hàng tháng này, hãy tập trung vào việc có bao nhiêu người đang tiêu thụ và tương tác với nội dung của mình, hoặc mình đang gửi tin nhắn giới thiệu về doanh nghiệp cho bao nhiêu người, v.v
Giá: $25
Link đặt mua (Amazon): https://www.amazon.com/100M-Leads-Strangers-Stuff-Acquisition-com-ebook/dp/B0CFDR3TYV
#7 The 1-Page Marketing Plan
Tóm tắt nội dung chính: Kế hoạch marketing trên 1 trang giấy là một trong những quyển sách rất thân thiện với người mới bắt đầu trong ngành, hoặc nếu bạn đang là chủ doanh nghiệp nhỏ và vừa, mình tin rằng quyển sách cũng sẽ mang lại nhiều bài học giá trị. Thay vì chạy theo các hoạt động chiến thuật hoặc chỉ tìm kiếm khách hàng trên mọi nền tảng, quyển sách hướng dẫn người đọc đi qua từng giai đoạn trong phễu marketing và các hệ thống, quy trình tiếp thị cần có.
Điểm nổi bật: Sản phẩm mang lại tiền, còn hệ thống mới mang lại sự giàu có cho bạn. Tác giả đề cập đến sự quan trọng của việc hệ thống hoá và tự động hoá để doanh nghiệp có thể phát triển và tồn tại khi bạn vắng mặt (tạm thời hoặc dài hạn). Đây là một tư tưởng mình cũng được hấp thụ với quyển sách The E-myth Revisited được đề xuất bởi Youtuber nổi tiếng Ali Abdaal. Có lẽ cũng cần có một danh sách những quyển sách hay nhất cho chủ doanh nghiệp nhỉ :))
Mình ứng dụng vào đâu: Nếu có một sản phẩm bạn sẽ làm gì để tiếp thị nó hiệu quả nhất? Với mình, những bước cơ bản được tóm tắt khá hợp lý trong quyển sách: Xác định thị trường mục tiêu, Xây dựng thông điệp, Phân phát thông điệp, Thu thập thông tin khách hàng tiềm năng (Lead gen), Nuôi dưỡng mối quan hệ với khách hàng tiềm năng qua email hoặc tin nhắn tự động (Lead nurturing, qua đó ảnh hưởng quyết định mua hàng.
Giá: 118,800đ
Link đặt mua (Shopee VN): https://shopee.vn/S%C3%A1ch-K%E1%BA%BF-Ho%E1%BA%A1ch-Marketing-Tr%C3%AAn-M%E1%BB%99t-Trang-Gi%E1%BA%A5y-The-1-Page-Marketing-Plan-i.431679329.8273945897
#8 Scientific Advertising - Claude C. Hopkins
Tóm tắt nội dung chính: Tuy được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1923, những bài học về quảng cáo và tiếp thị dường như vẫn chưa hề bị lỗi thời trong bối cảnh kỹ thuật số hiện tại. Tác giả dẫn dắt người đọc qua những nguyên lý để xây dựng một quảng cáo hiệu quả, từ việc vận dụng yếu tố con số đến các bằng chứng cụ thể nhằm tăng tính thuyết phục của quảng cáo.
Điểm nổi bật: Mình rất ấn tượng với một quan điểm của tác giả: Quảng cáo là bán hàng, mục tiêu lớn nhất của quảng cáo là tạo ra khách hàng. Nhưng nếu một nhân viên bán hàng chỉ có thể tư vấn cho một người một lúc, thì quảng cáo sẽ tác động và tư vấn cho hàng ngàn, hàng triệu người cùng một lúc. Một lỗi sai nhỏ của người bán hàng sẽ chỉ ảnh hưởng đến một người, nhưng một lỗi sai nhỏ của quảng cáo có thể có cái giá đắt hơn gấp triệu lần.
Mình ứng dụng vào đâu: Tận dụng ý tưởng “Thử sản phẩm miễn phí” một cách có tính toán nhằm giảm chi phí quảng cáo, cũng như những yếu tố cản trở quyết định mua hàng (sự lo lắng, sợ hãi mất tiền hoặc thời gian, v.v)
Giá: $12.49
Link đặt mua (Amazon): https://www.amazon.com/Scientific-Advertising-Claude-C-Hopkins/dp/1453821082
#9 Content Inc - Joe Pulizzi
Tóm tắt nội dung chính: Trong thời đại có quá nhiều nội dung để tiêu thụ, đâu là chiến lược hiệu quả để bạn không mất quá nhiều thời gian trong việc xây dựng nội dung mà vẫn kiếm ra tiền từ những sản phẩm nội dung này? Content Inc sẽ hướng dẫn bạn đi từng bước một, cụ thể và rõ ràng, từ xác định chủ đề nội dung đến biến khán giả thành khách hàng.
Điểm nổi bật: Sử dụng chiến thuật tái chế nội dung đã trở nên khá quen thuộc, nhưng là một điểm yếu mình đang cố gắng dần khắc phục. Ngoài ra, việc đa dạng hoá hình thức nội dung và kênh phân phát cũng sẽ giảm bớt những rủi ro khi có sự cố xảy ra.
Giá: 730.500₫
Link đặt mua (Tiki VN): https://tiki.vn/content-inc-how-entrepreneurs-use-content-to-build-massive-audiences-and-create-radically-successful-businesses-p28679891.html
#10 Digital Marketing for Dummies
Tóm tắt nội dung chính: Đúng như cái tên của nó, Digital Marketing for Dummies là một quyển sách dành cho những người hoàn toàn chưa có kiến thức gì về ngành. Quyển sách chia nhỏ các hoạt động digital marketing và đi theo trình tự từ đơn giản đến phức tạp hơn, như bắt đầu với Content Marketing (Tiếp thị nội dung), rồi đến SEO (Tối ưu hóa công cụ tìm kiếm) cho đến tối ưu hoá landing page và chạy quảng cáo.
Điểm nổi bật: Mỗi chủ đề đều có liệt kê các thuật ngữ và các ví dụ cụ thể, bạn gần như không thấy có phần nào là dư thừa.
Mình ứng dụng vào đâu: Tuy biết đến quyển sách này mới gần đây trong quá trình nghiên cứu xây dựng nội dung chương trình Khóa học Digital Marketing Cơ Bản, mình rất ấn tượng với độ hoàn thiện và dễ hiểu của quyển sách này.
Giá: $19.29
Link đặt mua (Amazon): https://www.amazon.com/Digital-Marketing-Dummies-Ryan-Deiss/dp/1119660483
Chọn sách digital marketing phù hợp
Nếu danh sách này có vẻ dài và bạn không biết bắt đầu với quyển sách nào, đừng lo nha. Điểm quan trọng nhất của đọc sách là bạn đã ứng dụng được bao nhiêu kiến thức, chứ không phải bạn đã đọc được bao nhiêu quyển (dù đây vẫn là một điều rất đáng tuyên dương). Để chọn một quyển sách phù hợp, hãy thử cân nhắc những yếu tố sau:
Vấn đề bạn đang gặp phải là gì?
Nếu bạn muốn xây dựng kiến thức nền tảng digital marketing từ số 0, hãy chọn những quyển sách thân thiện với người mới bắt đầu, có kiến thức cơ bản như Digital Marketing for Dummies hoặc 1-Page Marketing Plan
Nếu bạn gặp phải khó khăn trong việc tăng trưởng khách hàng, hãy chọn quyển sách giúp bạn giải quyết vấn đề này như $100M Leads, Scientific Advertising hay Influence
Bạn đang làm trong lĩnh vực sản phẩm nào?
Đa số những quyển sách mình đề cập trong danh sách trên có tính ứng dụng rộng rãi cho doanh nghiệp nhỏ đến lớn hơn, đặc biệt trong ngành B2B. Nhưng nếu bạn làm việc trong một ngành đặc biệt hơn, như E-commcerce hay Bất động sản, hãy tìm những đầu sách được viết bởi tác giả có kinh nghiệm trong những ngành này để có được kiến thức thực tế và liên quan nhất.
Mục tiêu hiện tại cho vị trí của bạn là gì?
Một số quyển sách sẽ đề cập đến những chủ đề không liên quan trực tiếp hoặc bạn có thể sẽ cảm thấy mình không có khả năng để ảnh hưởng những thay đổi đó. Ví dụ như nếu vị trí của bạn là Quản lý Social Media, những chủ đề về Content Marketing hoặc SEO có thể sẽ khó hơn để bạn ứng dụng vào công việc. Vì vậy, hãy tìm những quyển sách có chủ đề nội dung gần với các nhiệm vụ bạn đang làm.
Một trong những lý do mình say mê ngành digital marketing, là bởi vì luôn có rất nhiều thứ để học, để tìm hiểu, để ứng dụng, để thử và sai. Hy vọng danh sách 10 quyển sách trên sẽ có thể cùng đồng hành với bạn và cùng bạn tạo ra kết quả mong muốn cho doanh nghiệp hoặc sản phẩm!